Algemene informatie over Ovezande

Ovezande, eiland in de Zwake

Het dorp Ovezande heeft al een lange geschiedenis achter zich. Het is ontstaan als eiland middenin de Zwake. Op dat ciland moeten zich aan het einde van de 13de eeuw de eerste burgers hebben gevestigd. Het zullen er in die tijd maar een paar zijn geweest, die met bootjes contacten onderhielden met de dorpen aan beide 'overkanten'. Nadat het eiland met een dam werd verbonden met de Oude-landse Molenpolder zullen er wel meer bewoners zijn gekomen, zeker toen door bedijking van de nieuwe polders de oppervlakte bebouwbaar land toenam. De bewoning concentreerde zich langs de dijken van de allereerste polders. De kapel werd in de Verlorenkost (polder) gebouwd, daar waar de dijken bij elkaar kwamen.

Ovezande heeft zich in de loop der eeuwen als een typisch dijkdorp ontwikkeld. Pas aan het einde van de 19de eeuw, maar ook in de tweede helft van de 20ste eeuw, zijn er woningen gebouwd die niet langs of op een dijk stonden. Het is zeker in de Middeleeuwen, maar ook lang daarna, een klein dorp geweest. Dat er toch meer inwoners waren dan in veel omringende dorpen, is te danken aan de uitgestrektheid van het gebied dat onder de heerlijkheid van Ovezande viel. Hierin lagen tal van grote boerenhofsteden, die veel vast personeel hadden en zeker in de oogsttijd werk boden aan veel 'losse' landarbeiders en dagloners. Ovezande is dan ook door de eeuwen heen een op de landbouw gerichte gemeenschap geweest.

Over de geschiedenis van het dorp is niet veel geschreven, hier en daar een enkele regel in een kroniek. De archieven van de plaatselijke bestuurden, de baljuw en schepenen, die ook recht spraken, beginnen al in 1639 en lopen door tot 18 10. toen er onder Napoleon een anders ingerichte rechtstaat ontstond en er een maire (burgeneester) en een gemeenteraad als dorpsbestuur aantraden. Zeker uit de 18de eeuw is er in de verschillende archieven behoorlijk wat historisch materiaal over het dorp aanwezig. Toch blijft het soms gissen hoe bepaalde situaties zich in die tijd hebben ontwikkeld. Veel is niet te achterhalen, zoals: wie was Ave(n), naar wie het zand is genoemd waaruit het eiland is ontstaan? Wanneer is de eerste molen gebouwd of wanneer is de kapel uitgebouwd tot parochiekerk?

Ovezande is nu een middelgrote kern (ca. 2000 inwoners). Het is een typisch dijkdorp met huizen onder en boven aan de dijken. Aan het kerkplein staat de uit de 15e eeuw stammende Nederlands-Hervormde kerk met daar tegenover de vroegere herberg uit 1645. Verder staat er nog een Rooms-Katholiek kerkgebouw met pastorie daterend uit 1870. Het voorzieningenniveau is goed. Jaarlijks wordt er op Hemelvaartsdag een groot popfestijn gehouden (Klomppop, genoemd naar de jeugdsoos 'De Klomp'), in het weekend erna gevolgd door een drukbezocht straatfestival met een keur van artiesten, die zowel binnen als buiten hun kunnen laten zien.

Repro oude ansicht. Huidige Kerkstraat omstreeks 1905 De Dreef in 1931 Burgemeester van Lierestraat. Oktober 1984 Molen "De Blazekop". Januari 1990 Wapens in het oude viskot in de kerkhofmuur. Augustus 1998 Toren N.H.-kerk. April 1994

Plaatjes van Ovezande
Situatie Ovezande in 1850, 1910 en 2003 in één .pdf-bestand(518kB).
Kaart uit 1866 van Ovezande
Ovezande in Wikipedia
Oude foto's zijn te vinden op Zeelandboek.
Foto's, prentbriefkaarten en affiches in de Beeldbank Zeeland (type Ovezande in)
Tevens op de website van Wim Hoogerdijk en op members.lycos.nl/onsdorp/photoalbum.html
Foto's van Ovezande in het nationale archief.
Publicaties over Ovezande, te koop bij de gemeente Borsele.

Verdere wetenswaardigheden over Ovezande:
Ovezande het dorp
Molen de Blazekop: Molendatabase De Hollandse Molen
R.K.-kerk Onze Lieve Vrouw Hemelvaart
Pastorteam.net

Filmpjes over Ovezande