Nieuwsarchief Digitale Gemeente Borsele zaterdag 27 mei 2006

Fruittelers omarmen hagelkanon

Het gaat knallen op het Zeeuwse platteland. Steeds meer fruittelers overwegen de aanschaf van een hagelkanon om in het groeiseizoen schade aan appels en peren te voorkomen. De afgelopen weken zijn acht van die apparaten bij fruittelers in de gemeente Borsele geplaatst.

Eén van hen is André Raas uit Heinkenszand. Deze fruitteler verzucht dat hij dat kanon een jaar eerder al had moeten hebben. De aanschaf - kosten ongeveer 40.000 euro - was met de hagelschade die hij vorig jaar heeft opgelopen ruimschoots te dekken geweest. Andere gebieden met hagelkanonnen zijn Reimerswaal en Zeeuws-Vlaanderen (in totaal zes stuks).

Zeven seconden
Vorige week merkte een groot deel van de Borselse bevolking dat de fruitteelt zich op deze manier tegen schade door hagel aan het wapenen is. Op de nadering van een onweersbui even na tienen 's avonds sloegen de pas geplaatste kanonnen aan het knallen. Elke zeven seconden een doffe knal, een kwartier lang. Raas: "Jammer, die bui kwam net iets te vroeg. De telers die zo'n kanon hebben gekocht, hadden de mensen die in de buurt wonen wel geïnformeerd over wat ze mochten verwachten. Aan bredere voorlichting aan de bewoners van de dorpen waren we nog niet toegekomen."

Die vroegen zich af wat er aan de hand was. Rinus van 't Westeinde, voorzitter van de boerenorganisatie ZLTO en het fruittelersverbond NFO in Borsele, begrijpt dat wel. "Veel mensen denken al gauw dat er iets mis is in het Sloegebied of met de kerncentrale wanneer ze ongewone geluiden horen. Gelukkig hebben we het later goed kunnen uitleggen. Vrijwel iedereen met wie we er over praten, heeft er begrip voor dat we maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat ons fruit aan de bomen verhagelt."

Appelmoes
De eisen die de consument aan fruit stelt, worden steeds hoger. Dat betekent dat de geringste beschadiging van appels en peren al onaanvaardbaar is. Raas: "Vroeger bracht klasse 2 nog een redelijke prijs op, maar tegenwoordig kun je appels die geen topkwaliteit zijn bij wijze van spreken meteen naar de appelmoesfabriek brengen."

Naast de kritische consument hebben fruittelers te maken met het geleidelijk extremer wordende weer. Buien - ook die met hagel - worden feller. Een hagelverzekering dekt de schade maar gedeeltelijk en elke claim leidt onvermijdelijk tot een hogere premie. Hagelnetten zijn erg bewerkelijk en landschappelijk weinig fraai.

Een hagelkanon is dan ook een uitkomst, ook al zijn wetenschappers niet overtuigd van de werking. Raas: "Het is inderdaad niet bewezen dat ze werken, maar het valt ook niet te bewijzen dat ze níet werken." Van 't Westeinde: "Je kunt er geen hagelstenen mee vergruizen, maar je kunt wel voorkomen dat in een bui hagel ontstaat." Beide fruittelers wijzen op positieve ervaringen die bijvoorbeeld in België, Mexico en Spanje met hagelkanonnen zijn opgedaan. Raas heeft collega's gesproken die in 25 jaar geen noemenswaardige hagelschade hebben gehad.

Schokgolven
Een hagelkanon bestaat uit een twintigvoets zeecontainer met een wijd uitlopende pijp en een paneel zonnecellen. Die pijp zendt de reeks schokgolven wolkenwaarts; de zonnecellen leveren de energie, zodat plaatsing van het kanon niet afhankelijk is van een elektriciteitsaansluiting. In de container staat een batterij flessen acetyleengas, de brandstof voor de knallen. Met een sms-je worden de fruittelers voor de nadering van een hagelbui gewaarschuwd. Ze kunnen het apparaat op afstand inschakelen. Liefst een kwartier voor de bui boven hun boomgaard hangt. Dan kan het kanon de vorming van hagelkorrels het effectiefst voorkomen.